Improvisatie als professionele tool

Rap van tong

Improvisatietheater associëren acteurs die razendsnel rake one-liners afvuren, gekke bekken trekken of ad hoc een boeiend verhaal uit hun duim zuigen. Wie improvisatie zegt, denkt zelden aan een professionele omgeving. Nochtans kunnen improvisatietechnieken daar het verschil maken. Improviseren is immers veel meer dan 'zomaar wat uit je nek staan kletsen'. een getrainde improvisator heeft een set aan skills ontwikkeld die we ook kennen als soft skills of people skills. 

Men kan improvisatie op verschillende professionele facetten toespitsen zoals leadership skills, people management, verkoopstechnieken, presentation skills of team dynamics. Hier belichten we wat het kan betekenen voor communicatieve vaardigheden.

Improviseren in jouw bedrijf?

Improvisators beschikken over heel wat vaardigheden. Ze luisteren aandachtig en met respect, hebben een positieve ingesteldheid, vertrouwen elkaar, stellen zich flexibel op, reageren adequaat op onvoorziene omstandigheden en doen hun job met enthousiasme en overtuiging. Deze skills zijn ook op de werkvloer een must.

Improviseren kan je leren

Een improvisator is niet noodzakelijk geboren met een uitzonderlijk talent. Hij traint regelmatig aan de hand van ludieke oefeningen en maakt zich de relevante vaardigheden tot een tweede natuur. Daarom kan men dit soort oefeningen gemakkelijk inzetten in een bedrijfscontext. Alle focus gaat dan naar die vaardigheden die samenwerking of communicatie bevorderen.Het theatrale of artistieke aspect van improvisatie is hier niet belangrijk. Deelnemers moeten niet acteren of rollenspelen, maar ontdekken des te meer hun spontane zelf. Het gebruik van improvisatie-oefeningen met niet theatrale doeleinden noemen we ook toegepaste improvisatie of applied improvisation.

Focus op communicatie

Er bestaan veel theoretische modellen over communicatie en de effectiviteit ervan. Bij improvisatie is de theorie echter ondergeschikt aan de praktijk. Men leert door het te doen, door daadwerkelijk te communiceren. In improvisatietraining gaat men te werk met uiteenlopende oefeningen waarbij de aandacht gevestigd is op de verschillende aspecten van een gezonde communicatie zoals actief luisteren en assertief spreken.  eerst gaan we spelen en daarna reflecteren door stil te staan bij de persoonlijke ervaring, het beoogde doel en de toepassing in een professionele omgeving.

Basisprincipes van improvisatie

Hoe contradictorisch het ook moge klinken, improviseren heeft een aantal basisprincipes. Die principes gelden ook in een bedrijfscontext. Dit zijn de vaardigheden die actief worden aangeleerd in improvisatietrainingen gericht op professionele communicatie:

• alert in het hier en nu staan
• actief luisteren met aandacht voor lichaamstaal en ‘spreekwijze’
• respect voor de medespeler / gesprekspartner
• duidelijk zijn in wat je overbrengt
• ‘Yes, and’ of elkaars ideeën accepteren zonder te oordelen en erop verder bouwen
• spreken met overtuiging / assertief spreken

Wat levert improvisatie op?

Als je te werk gaat met toegepaste improvisatie betrek je de hele mens, niet enkel de 5 centimetertjes van onze hersenen , deelnemers zijn actief betrokken (alle gsm's op stil en geen f lange powerpoints in de Swiep sessies!) een actieve en interactieve manie van leren dus. Bovendien wordt er ok heel wat gelachen en worden mensen oprecht blij van de speelse oefeningen. deze positieve ervaring maakt dat we meer open staan en ontvankelijk zijn voor leren.

Maar omdat de trainingen gericht zijn op het veranderen van gedrag of het aankweken van nieuwe reflexen, zal men met een éénmalige training geen blijvend resultaat boeken. Zo’n sessie levert weliswaar een leuke namiddag en enkele inzichten op. Er zit echter meer in: wie zich engageert voor een doelgericht trainingstraject, kan tastbare resultaten verwachten. De onderlinge communicatie zal er op verbeteren, er zal met meer respect geluisterd worden, mensen zullen met een positieve attitude samen werken, er zullen minder misverstanden ontstaan en/of ze zullen sneller worden opgelost.

In België is het werken met improvisatieoefeningen als trainingsmethode of teambuilding eerder een ongekend fenomeen. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld is het algemene nut van improvisatietechnieken verder doorgedrongen. Zo staat improvisatie op het curriculum aan de Duke’s Fuqua School of Business.

Zijn we hier ook klaar voor toegepaste iprovisatie?

Referenties en literatuur

• 
  
  
• Improv Wisdom: Een boek van Patricia Ryan Madson met 13 strategieën om te improviseren zowel op professioneel als persoonlijk gebied. 
• The Improvisation Edge. Een boek van Karen Hough. Over het bouwen van vertrouwen en samenwerking in een professioneel kader. 
• Applied Improv Netwerk: een internationaal netwerk van trainers die improvisatie toepassen op allerlei gebieden buiten het artiestieke. 

Teambuilding op basis van toegepaste Improvisatie?

Een uitgewerkt traject op maat van jouw team?